Tranzicija urbanizma u Bosni i Hercegovini (1995.–2016.): od socijalističke prema kapitalističkoj demokratiji, od javnog prema privatnom interesu – Nihad Čengić
Pod pojmom tranzicije, novi istorijski učesnici, oni koji donose odluke, podrazumijevaju proces koji nema značenje, termin kojim se relativizuju sva znanja i koji je opravdanje za sve odluke, a u aktu stvaranja neke nove budućnosti, drugačije od prethodne. Tranzicija u urbanizmu počinje 1995. godine sa prvim izmjenama Urbanističkog plana (1986 – 2000/2015), kulminira 1999. godine izradom Strategijom razvoja Kantona, te prelazi u stanje “anti-planiranja” 2016. godine izradom Izmjena i dopuna regulacionog plana Marijin Dvora (Grad Sarajevo, 2016). Tako su u urbanističku teoriju uvedeni termini “tranzicija”, “novi društveno-ekonomski i socijalni odnosi” (Grad Sarajevo, 1996, str. 27), te “deregulacija prostorne i urbanističke dokumentacije” (MORZO, 1999, str. 36). Od tada su dvije oprečne teorije budućnosti u stalnom konfliktu – prethodna, koja zagovara prilagođavanje privatnog interesa društvenom i aktuelna, koja zagovara dominaciju privatnog interesa nad društvenim. Nakon stogodišnjeg ciklusa grada u BiH, “haos je [ponovo] ušao u grad” (Atinska povelja, 1933, st. 8). Dobru budućnost grada, jasno je, ne mogu izgraditi istorijski učesnici, ona najprije ovisi o njenim građanima. Zadatak je vrlo težak.
Nihad H. Čengić docent je na Arhitektonskom fakultetu Sarajevo gdje je diplomirao, specijalizirao, magistrirao i doktorirao iz oblasti urbanizma i prostornog planiranja na Arhitektonskom fakultetu u Sarajevu. Trenutno obavlja dužnost šefa katedre za Urbanizam i prostorno planiranje na Arhitektonskom fakultetu Sarajevo. Više od dvije decenije intenzivno sarađuje sa međunarodnim istraživačkim institucijama. Učesnik je i organizator brojnih međunarodnih radionica, seminara i ljetnih škola. Radi na naučno-istraživačkim projektima za domaće i strane javne institucije. Radove iz oblasti obrazovanja u arhitekturi i urbanizmu, urbane forme, vlasništva i konflikta u zemljama tranzicije, objavljuje u domaćim i stranim publikacijama i knjigama.
